This Article was published on Haka Haki Mangshir issue
राजधानीको प्रदूषण नियन्त्रण गर्न अहिलेसम्म भएका पहल पर्याप्त छैनन् । यसका साथै भएका कार्यक्रम तथा नीति पनि समन्वय र अनुगमनको अभावमा उपलब्धिमूलक हुन सकिरहेका छैनन् ।
एउटा स्वस्थ्य मानिसले औसत प्रतिमिनेट १२ पटकसम्म सास फेर्छ । त्यसक्रममा उसले लगभग ६ लिटर हावा प्रयोग गर्छ । यसबाट अनुमान गर्न सकिन्छ, बाँच्नका लागि हावा कति आवश्यक छ ? भनिन्छ, खाना नखाई मानिस तीन हप्तासम्म र पानी नपिइ २–३ दिनसम्म बाँच्न सक्छ । तर, हावाबिना ३ मिनेटभन्दा बढी बाँच्न गाह्रो हुन्छ ।
हामीले सास फेर्ने हावामा सामान्य आँखाले देख्न सकिने र नसकिने धुलोका अनेकन कण हुन्छन् । ती मध्ये केही हानिकारक हुन्छन् त केही असर नगर्ने किसिमका पनि हुन्छन् । हावामा यसरी हानिकारक धुलोका कणको मिसावट भई हुने वायु प्रदूषणबाट राजधानी काठमाडौंै अछुतो नरहेको सर्वविदितै छ । काठमाडौंैमा गरिएका अध्ययन मनन गर्दा, यहाँ विशेषगरी रासायनिक वा अन्य किसिमका प्रदूषणभन्दा पनि सडक, सवारी र कलकारखानाबाट निस्कने धुवाँ र धुलोको समस्या टड्कारो देखिन्छ ।
सडक धुलाम्ये भएको बेला होस् या कुनै कलकाखानाबाट निस्कने धुवाँको मुस्लो, हामी ‘ओहो, कति धेरै प्रदूषित भएको’ भन्छौं । Continue reading »
The advent of Safa Tempo’s in Kathmandu has replaced the notoriously environment unfriendly Vikram tempos that run on diesel. The development and promotion of Safa tempos in Nepal was initially supported through international projects. This later developed into a bigger EV industry with over 700 Safa tempos operating in more than 13 routes in Kathmandu. The journey was not as simple for other electric vehicles. When the first REVA car arrived in February 2001, it was bunged at the customs office for several months due to customs duty and additional special taxes. There are other similar stories for four and two wheeler electric vehicles that faced enormous challenges at all stages of import, registration and deployment to road and users.
It had been around 53 days, since I put in writing my earlier piece. And it has been the same 53 days, I was in shortage of cooking gas. Today afternoon, after I came back to my office after the meeting at Ministry of Environment, there was a call from the local gas dealer to be there by next 10-15 minutes to take gas cylinder that was booked for me.
बत्ति कुन वेला हुन्छ, त्यही अनुसार आफु पनि चल्नु पर्नै । हिजो राती धेरै अबेर सम्म बसिएछ, कुन वेला सुतियो थाहाँ नै भएन, घडी हेर्दा त बिहान ९ः४० भई सकेको रहेछ । अर्लाम बजेको पनि पत्तै भएनछ, अर्लाम बन्द गर्ने पनि बानी जस्ते भई सक्यो । अब अफिस जान ढिला हुने भयो भनेर हत्तार हत्तार तयारी गर्न तिर लागे । केहि त खानै प¥यो भनेर, कफि बनाउन लागेको, आजै ग्याँस पनि सकियो । जसो तसो पानी सम्म उमाल्न भ्यईयो । ढिला भएको वेला, आज साईकल होईन, मोटर साईकलमा जानु प¥यो भन्ने लाग्यो । जाडो फेरी पेट्रोल पनि धेरै नभएको, वाईक स्र्टाट गर्न कत्रो जात्रा । दुई तिन वटा ग्याँस पसलहरुमा बुभ्mदै जादा झण्डै एक घण्टा ढिला पुगिएछ अफिसमा ।